یکی از مهم ترین اهداف برنامه تحول آموزش پزشکی برآورد هزینه تمام­ شده تربیت دانشجوست. پژوهش حاضر با هدف برآورد هزینه تمام شده آموزش دانشجویان دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز انجام شد. با استفاده از روش هزینه ­یابی بر مبنای فعالیت ((ABC))، بهای تمام­ شده تربیت دانشجو در سال تحصیلی 95-1394 در این دانشکده محاسبه شد. پس از شناسایی و احصای فرایندهای صورت گرفته در مراکز فعالیت، پنج گروه اصلی هزینه شامل پرسنلی، ملزومات مصرفی، استهلاک ساختمان، استهلاک تجهیزات و هزینه انرژی شناسایی شد. تسهیم هزینه ­های بالاسری با دو روش مستقیم و تعدیل جزئی صورت گرفت. محاسبات در دو سناریو بدون محاسبه استهلاک و با محاسبه استهلاک در فضای نرم­ افزار Excel 2010 صورت گرفت. مراکز فعالیت نهایی 67%، میانی 17% و بالاسری 16% از هزینه ها را به خود اختصاص دادند. هزینه پرسنلی با 74% بالاترین هزینه و هزینه-فرصت با 6/2% پایین ­ترین سهم از هزینه کل را داشتند. در سناریوی اول بهای تمام شده ارائه یک واحد درسی 53 و متوسط بهای تمام شده تربیت دانشجو 104. 8 میلیون ریال و در سناریوی دوم بهای ارائه یک واحد درسی 50 میلیون ریال و متوسط بهای تربیت دانشجو 100 میلیون ریال بود. استفاده از نظام هزینه ­یابی بر مبنای فعالیت می­ تواند بخش عمده­ای از مشکلات مؤسسات آموزش­عالی را مرتفع سازد. با توجه به بالابودن سهم هزینه­ های پرسنلی از کل هزینه­ ها، برنامه ­ریزی مناسب در زمینه جذب و استفاده از نیروی انسانی و همچنین ظرفیت بدون استفاده برخی از اعضای هیئت علمی می ­تواند کارایی و بهره ­وری را به همراه داشته باشد. محاسبه و تحلیل بهای تمام­ شده باید به­ عنوان یکی از وظایف روزمره دانشکده­ ها مد نظر قرار گیرد.

یکی از مهم ترین منابع در هر بخشی بالاخص بخش بهداشت و درمان نیروی انسانی می باشد. آموزش این نیروها بیش از هر بهره وری حداکثر از منابع موثر است. توجه به هزینه تمام شده آموزش نیروی انسانی جهت بهره وری حداکثر از منابع محدود، شفاف سازی هزینه ها و برنامه ریزی استراتژیک نیروی انسانی بسیار ضروری است. از میان سیستم های هزینه یابی، سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت ((ABC)) بدلیل ارایه اطلاعات دقیق در خصوص هزینه ها در سالیان اخیر مورد توجه زیادی قرار گرفته است.این پژوهش از نوع کاربردی و روش مطالعه آن توصیفی – تحلیلی بوده و به صورت گذشته نگر انجام گرفته است. جهت انجام این پژوهش 2125 سند هزینه حسابداری دانشکده پرستاری دانشگاه علوم پزشکی قم در طی سالهای 1378 لغایت 1381 مورد بررسی قرار گرفت. سپس این هزینه ها در فرم هایی که بدین منظور طراحی شده بود انتقال و ثبت گردید. پس از این مرحله هزینه ها در سه مخزن امور آموزشی، امور پشتیبانی و امور رفاهی فوق برنامه تفکیک گردیده و به بیست فعالیت تلفیق شده، تقسیم گردید. جهت تحلیل داده ها و محاسبه و انحراف معیار هزینه ها از برنامه نرم افزاری Instat که توانایی زیادی در محاسبات آماری دارد استفاده گردید.پس از انجام پژوهش مشخص گردید که در طول دوره چهار ساله (1378-81) هزینه ای معادل 16/8 میلیارد ریال جهت تربیت کارشناسان پرستاری و بابت تربیت هر دانشجو رقمی معادل 171/6 میلیون ریال به قیمت جاری سال 1381 هزینه شده است. همچنین سهم هزینه های مخازن آموزشی 72/14 درصد، سهم هزینه های رفاهی فوق برنامه 17/5 درصد بوده است.با توجه به اینکه مبلغ قابل توجهی برای تربیت دانشجوی پرستاری هزینه می شود. لذا ضرورت بازنگری در گزینش دانشجو و سپس جذب فارغ التحصیلان را بیش از پیش نشان می دهد. تلاش جمعی صاحبنظران جهت انجام پژوهش ها در زمینه هزینه تمام شده و تعیین شاخص های استاندارد تربیت نیروی انسانی برای تمامی رشته های گروه پزشکی می تواند در کنترل هزینه های تربیت دانشجویان و بهره وری حداکثر از نیروی فارغ التحصیلان ثمربخش باشد.

پیرو تغییرات محیط تجارت، ناشی از رقابت جهانی و تحولات تکنولوژی، بانک ها همانند سایر کسب و کارهای امروزی، با تقاضای روزافزون مشتریان برای محصولات و خدمات متنوع مواجه هستند. به این ترتیب، ضرورت پاسخ گویی به نیاز مشتریان و بقا در این محیط پویا، پیچیده و بسیار متنوع بازارها، بانک ها را وادار می سازد تا به سمت تکنولوژی های جدید و معرفی صدها محصول و خدمت نوین و غیر سنتی روی آورند. مسلم است که حفظ توانایی حرکت در چنین مسیری مستلزم ایجاد ابزارهای دقیق تر برای ارزیابی عملکرد مدیران نسبت به گذشته است. به تبع آن، بدون تعیین «حوزه سود» و آگاهی نسبت به وضعیت سودآوری خدمات، محصولات و مشتریان، اتخاذ تصمیمات مقتضی جهت کسب موفقیت غیر ممکن است، لذا به منظور کسب موفقیت و دستیابی به راهی دقیق تر و به صرفه تر برای مدیریت پرتفوی خدمات، محصولات و مشتریان، سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت به عنوان سیستمی که قادر است تا علاوه بر ارزشگذاری، اطلاعات صحیح و به هنگام در خصوص ارزش افزایی فعالیت ها و شناسایی فعالیت های فاقد ارزش افزوده تامین نماید و درنتیجه موجبات ارتقای عملکرد و سودآوری شرکت ها را فراهم سازد، به بانک ها معرفی شدند. اهمیت پیاده سازی چنین سیستمی محقق را بر آن داشت تا با مطالعه وضعیت کنونی هزینه یابی در صنعت بانکداری کشور و بررسی شرایط، الزامات پیاده سازی سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت در صنعت نامبرده، به این سوال پاسخ دهند که آیا طراحی و استقرار هزینه یابی بر مبنای فعالیت در بانک های کشور امکان پذیر است یا خیر؟ به این ترتیب، در این پژوهش پس از کسب شناخت نسبت به وضعیت هزینه یابی موجود در بانک ها و تایید امکان استقرار هزینه یابی بر مبنای فعالیت در بانک ها از دیدگاه صاحبنظران و خبرگان این صنعت، طرحی برای استقرار این سیستم در بانک های کشور ایران ارائه شد.

خدمات ارائه شده توسط بخش های تشخیصی بیمارستان، از جمله واحدهای هزینه ای هستند که بخش عمده ای از هزینه ها را به خود اختصاص می دهند. هدف از این پژوهش تعیین بهای تمام شده خدمات رادیولوژی برای سال های 1389 و 1390 در چهار بیمارستان عمومی آموزشی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان اردبیل است. پژوهش حاضر مطالعه ای توصیفی است که به صورت مقطعی و گذشته نگر انجام گرفته است. به منظور جمع آوری داده ها با استفاده از یکسری فرم های استاندارد شده وزارت بهداشت و همچنین مشاهده اسناد و مدارک موجود در بخش ها و واحدهای اداری و پشتیبانی داده های مورد نیاز استخراج شده و با استفاده از نرم افزار Excel، قیمت تمام شده خدمات رادیولوژی با بهره گیری از روش هزینه یابی بر مبنای فعالیت، طی سال های مورد نظر محاسبه شد. بخش اعظم هزینه ها در هر چهار بیمارستان مورد مطالعه مربوط به هزینه های مستقیم بود که در میان این هزینه ها نیز هزینه های انواع فیلم های رادیولوژی و پرسنلی بیشترین سهم را به خود اختصاص داده بودند. متوسط بهای تمام شده واحد خدمات رادیولوژی مورد نظر برای چهار بیمارستان امام (ره)، دکتر فاطمی، علوی و بوعلی در سال 1389 به ترتیب برابر با 102737، 90968، 96422 و 80459 ریال و در سال 1390 به ترتیب برابر با 112530، 108280، 1072422 و 10325 ریال برآورد گردید. بهای تمام شده یک واحد از خدمات رادیولوژی در این مطالعه نسبت به سایر مطالعه ها تفاوت چشمگیری را نشان داد. از دلایل این امر می توان به گذشت زمان و نیز افزایش قابل توجه نرخ تورم در بخش سلامت به ویژه پس از اجرای قانون هدفمندی یارانه ها اشاره نمود. به نظر می رسد بار ارجاع بیماران و مشکلات مربوط به مدیریت مالی بیمارستان ها از لحاظ برنامه ریزی و تخصیص منابع و ظرفیت ها، منجر به افزایش متوسط هزینه خدمات رادیولوژی در مراکز مورد مطالعه شده است. نتایج این مطالعه نشان داد که بین قیمت واقعی خدمات رادیولوژی و تعرفه های مصوب تفاوت وجود دارد، و این تفاوت با بیشتر شدن تعداد تخت های فعال و تخصصی تر شدن بیمارستان افزایش می یابد بدین منظور بیمارستان های مذکور جهت ارائه خدمات مطلوب و رضایت بخش نیازمند ترمیم ساختار مالی و یا حتی معافیت ها و بخشودگی هایی در هزینه های خود هستند.

مقدمه و هدف: با توجه به نقش اطلاعات صحیح مالی در تصمیمات هر سیستم، طراحی و به کارگیری یک سیستم هزینه یابی که قادر به شناسایی هزینه ها و محاسبه صحیح بهای تمام شده خدمات باشد، دارای اهمیت به سزایی می باشد. با توجه به لزوم شفاف سازی هزینه ها و منابع درآمدی بخش های مختلف، پژوهش حاضر با هدف محاسبه بهای تمام شده خدمات ارایه شده به بیماران دیابتی دیالیزی زابل در سال 93 انجام شد. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی که به شیوه توصیفی، مقطعی و گذشته نگر انجام شده است می باشد. داده ها از طریق فرم های طراحی شده، مصاحبه با مسیولین بخش و مشاهده مستقیم فعالیت های بخش دیالیز گردآوری سپس، قیمت تمام شده با استفاده از روش هزینه یابی بر مبنای فعالیت و با بکارگیری نرم افزار اکسل نسخه 2013 محاسبه شد. یافته ها: براساس یافته های پژوهش، نیروی انسانی 63، لوازم مصرفی دارویی 20، مواد و لوازم مصرفی غیردارویی 4/2، تغذیه 5، هزینه های شهری با 9/0، هزینه استهلاک تجهیزات 3/4، هزینه استهلاک ساختمان 4/4 درصد از کل هزینه ها را به خود اختصاص دادند. که هزینه نیروی انسانی بیشترین و هزینه های شهری کمترین هزینه ای بودند که در واحد دیالیز وجود داشت. نتیجه گیری: بیمارستان ها و مراکز درمانی سراسر کشور می توانند با استفاده از روش هزینه یابی برمبنای فعالیت به هزینه های واقعی دست یابند تا افزون بر جلوگیری از زیان های حاصل از هزینه یابی اشتباه با دست یافتن به ظرفیت بلااستفاده و استفاده از آن به کاهش هزینه ها و کارایی بیشتری دست یابند.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (pdf) مراجعه فرمایید.